Śliwa Oneida

Śliwa Oneida

Oneida to stosunkowo nowa, deserowo-przetwórcza odmiana śliwy wyselekcjonowana w 1939 roku jako krzyżówka odmian “Albion” i “Węgierka Włoska”. Drzewo ujawnia wysoką mrozoodporność i znajduje zastosowanie zarówno w uprawach o charakterze amatorskim jak i handlowo-przetwórczym. 

Charakterystyka

CharakterystykaW pierwszych latach od posadzenia drzewo rośnie silnie, z kolei po wejściu w okres owocowania jego wzrost nieco zwalnia i staje się średnio intensywny. Odmiana tworzy kulistą i zwartą, silnie ulistnioną koronę o licznych i zdrowych, lecz krótkich jednorocznych pędach i osiąga docelową wysokość w granicach 3,5-4,5 m. W pełni dojrzałości drzewo nie ulega uszkodzeniom przy narażeniu na temperatury do nawet -30 stopni Celsjusza, natomiast wykazuje umiarkowaną odporność na większość chorób, dlatego zdarza się, że wymaga leczenia chemicznego. Oneida nie sprawia jednak trudności w uprawie, a jej atrakcyjne, dużych rozmiarów owoce doskonale sprawdzają się w licznych sektorach gospodarki i ze względu na fantastyczny smak chętnie spożywane są na surowo. 

Owoce 

Oneida wchodzi w okres owocowania w czwartym roku od posadzenia, corocznie i średnio obficie wydając od tego momentu na świat duże owoce (40-60 g) o elipsoidalnym, asymetrycznym kształcie. Plony odmiany pokrywają się różowo-fioletową, a następnie (po osiągnięciu dojrzałości) granatową skórką, która z kolei obmywa się niebieskim nalotem. Znajdujący się pod nią żółty lub zielonkawożółty miąższ dobrze oddziela się od pestki i zachowuje stosunkowo zwartą, średnio-soczystą konsystencją oraz smaczny, słodko-kwaskowaty smak.  

Wyłączając walory smakowe śliwki odmiany Oneida stanowią bogate źródło licznych składników odżywczych, między innymi: witamin, fosforu, wapnia, magnezu, błonnika, kwasu foliowego i beta-karotenu. Związki te ujawniają działanie antymiażdżycowe, antynowotworowe i antyoksydacyjne, spowalniają postępujące procesy starzeniowe, obniżają ciśnienie krwi i “zły” cholesterol, wzmagają apetyt, pobudzają pracę układu trawiennego i wpływają korzystnie na układ nerwowy. Ich regularna konsumpcja dedykowana jest w głównej mierze osobom narażonym na osteoporozę, miażdżycę i choroby prostaty, cierpiącym na dolegliwości o charakterze żołądkowo-jelitowym, a także kobietom w ciąży i w okresie menopauzy.  Warto pamiętać, że zawartość składników w śliwkach ulega zwielokrotnieniu po ich ususzeniu, ale ze względu na wysoki poziom cukru suszone śliwki nie powinny być przyjmowane przez cukrzyków. 

Śliwki Oneidy osiągają dojrzałość zbiorczą pod koniec września, jednak precyzyjny termin ich zbioru uzależniony jest od licznych czynników zewnętrznych: klimatu panującego w regionie hodowli, warunków pogodowych w danym roku wegetacyjnym oraz stanowiska zastosowanego pod uprawę. Okres przechowywania śliwek waha się w granicach od kilku dni do około 2 tygodni w zależności od pory zbioru (plony zebrane przed osiągnięciem pełni dojrzałości przechowują się dłużej) oraz środowiska magazynowania (owoce nie tracą wartości odżywczych najdłużej w tzw. chłodniach KA). 

Zapylacze

Oneida należy do grupy odmian samopylnych i do rozpoczęcia owocowania nie wymaga obecności innych śliw, ale celem zwiększenia obfitości owocowania rekomendowanym jest umieszczenie jej w towarzystwie zapylaczy, takich jak na przykład: Amers, Valor, Bluefre, Stanley, Empress, Węgierka Włoska. 

Uprawa i pielęgnacja

Oneida nie sprawia trudności w uprawie; drzewo ujawnia wysoką mrozoodporność, a jego pielęgnacja w głównej mierze ogranicza się jedynie do podstawowych zabiegów, związanych z uprawą większość drzew owocowych (przygotowania wysokiej jakości stanowiska, profilaktycznego zabezpieczenia przed chłodem i chorobami oraz regularnego cięcia).

Ze względu na umiarkowaną podatność chorobową odmiany, celem uniknięcia szkodliwych następstw stanów chorobowych, warto monitorować śliwę pod kątem występowania objawów najgroźniejszych dolegliwości drzew owocowych: obecności drobnych, żółtych plamek na “górnej” stronie blaszek liściowych i rdzawych, pylących zarodników na ich wewnętrznej części (rdza śliw), brązowienia i zamierania pąków kwiatowych, krótkopędów i całych gałęzi wraz z liśćmi (brunatna zgnilizna) oraz jasnofioletowych, różnokształtnych plam, zagłębień i bruzd na powierzchniach owoców i liści (szarka)W przypadku rdzy śliw koniecznym jest wdrożenie do uprawy chemicznych środków ochrony roślin, z kolei postępowanie wobec brunatnej zgnilizny ogranicza się jedynie do obcięcia chorych pędów drzewa poniżej wyraźnie porażonej części rośliny oraz usunięcie spod niego tzw. “mumii”. W razie rozpoznania tzw. szarki (ospowatości) śliw koniecznym jest niestety trwałe usunięcie śliwy sadu wraz z korzeniami, a następnie spalenie całej rośliny celem minimalizacji dalszej ekspansji patogenu. Ze względu na wysoki stopień agresywności niektórych dolegliwości istotnym jest podejmowanie działań zapobiegających rozwojowi chorób: wnikliwe zwalczanie mszyc w okresie ściśle określonym przez wybranego producenta środków mszyco-bójczych, regularne cięcia sanitarne oraz dezynfekcja sekatora po przycinaniu. 

Podobnie jak większość śliw Oneida preferuje słoneczne i ciepłe, możliwie osłonięte od silnego wiatru stanowiska oraz żyzne, przepuszczalne gleby o umiarkowanym poziomie wilgotności, których odczyn kwasowości zbliżony jest do lekko kwaśnego lub obojętnego (5,6-7,0 pH). W trakcie poszukiwania podłoża pod hodowlę unikajmy bezwzględnie ziem ciężkich, torfiastych, przesadnie piaszczystych i podmokłych. 

Zanim umieścimy sadzonkę w glebie pamiętajmy o uprzednim przekopaniu i odchwaszczeniu ziemi (w przypadku niskiej jakości podłoża glebę warto ponadto użyźnić z użyciem kompostu, ziemi ogrodniczej lub nawozów zielonych). Wskazanym posunięciem “przed-nasadzeniowym” jest ponadto moczenie korzeni w pojemniku z letnią wodą przez okres od 30 do 60 minut (nie dłużej niż 1,5 godziny), a następnie odcięcie uszkodzonych pędów korzeni i skrócenie wszystkich tych, których długość przekracza 40-50 cm (skracamy je do długości około 30 cm). Upewnijmy się również, że dołek przygotowany do celów hodowli jest wystarczająco duży, aby korzenie śliwy nie uległy zawinięciu; zagłębienie zarówno pod względem głębokości jak i średnicy powinno mierzyć około 40 cm (w przeciwnym wypadku sadzonka może napotkać trudności w przyjmowaniu się, co w konsekwencji przełoży się na opóźnienie jej rozwoju).

Rozstawa sadzenia w sadach: 2-3 m x 4-4,5 m = ok. 741-1250 szt./ha

Sadzenie Oneidy należy przeprowadzić wiosną (najlepiej do końca marca) lub jesienią (do listopada), przy czym nasadzenia na przełomie września i października mogą spowodować przemarznięcie młodych śliw. Z tego powodu, mimo wysokiej mrozoodporności odmiany, szczególnie w przypadku nasadzeń jesiennych oraz w ciągu pierwszych lat od posadzenia warto zadbać o prewencyjne zabezpieczenie drzewa przed chłodem. W tym celu zimą oraz w okresie wiosennych przymrozków zarówno pień jak i pędy rośliny okrywamy z użyciem papieru falistego, maty trzcinowej lub białej agrotkaniny. Właściwym posunięciem w trakcie wyjątkowo srogich zim będzie ponadto ściółkowanie (okrycie gleby wokół drzewa 5-10 centymetrową warstwą kory sosnowej, słomy, trocin, kompostu lub agrowłókniny) oraz kopczykowanie (usypanie wokół pnia śliwy kopca z kory i torfu lub innego rodzaju ziemi). Niezależnie od terminu i formy nasadzenia zaraz po jego dokonaniu obficie podlewamy sadzonkę, możliwie wykorzystując w tym celu zmagazynowaną wcześniej wodę deszczową w ilości około 10-30 l, a następnie delikatnie ugniatamy glebę wokół śliwy. Nawadnianie w umiarkowanym stopniu utrzymujemy w dalszej kolejności przez cały okres wiosenno-letni (warto w tym celu wykopać wokół pnia śliwy zagłębienie, zapobiegające wylewaniu się wody na boki). 

Oneida podobnie jak większość drzew owocowych wymaga przycinania. Zabieg przeprowadzony po raz pierwszy przywraca sadzonce utraconą wcześniej równowagę pomiędzy jej częścią nadziemną, a systemem korzeniowym (pomaga śliwie w ten sposób poprawnie zaaklimatyzować się na nowym stanowisku), z kolei dokonywany w latach następnych skutecznie wzmacnia jakość owocowania i zapobiega powstawaniu licznych chorób. W okresie pierwszej wiosny, zaraz po dokonaniu nasadzenia, skracamy pędy boczne o około ⅓ ich długości, natomiast w przypadku braku ich obecności, ścinamy przewodnik (główny pęd) na wysokości około 90 cm nad powierzchnią gleby (powyżej miejsca szczepienia). Kolejnym etapem cięcia jest przycinanie formujące koronę śliwy, którego precyzyjny przebieg uzależniony jest od formy pokroju jaki docelowo zamierzamy uzyskać. Najczęściej sprowadza się on jednak do wycinania nachodzących na siebie pędów i wszystkich chorych gałęzi oraz tych, które nie dopuszczają światła do wewnątrz korony. 

Pamiętajmy, że zabieg cięcia należy przeprowadzać wyłącznie w trakcie pogodnych i bezdeszczowych okresów, a zaraz po jego dokonaniu rany zabezpieczamy z pomocą maści ogrodniczej. W celu minimalizacji prawdopodobieństwa rozwoju chorób sekator należy ponadto poddać dezynfekcji. 

Zastosowanie

Oneida należy do grupy odmian o charakterze deserowo-przetwórczym, a jej owoce wykorzystywane są chętnie w sektorach gastronomicznym i produkcyjnym jako wartościowy surowiec w przygotowywaniu rozmaitych konfitur, marmolad, dżemów, soków i alkoholi oraz jako dodatek do ciast, deserów i potraw. Ze względu na atrakcyjny smak doskonale nadają się ponadto do surowej konsumpcji, a sama odmiana spotykana jest zarówno w sadach towarowych jak i przydomowych ogrodach i na działkach.  

Dojrzałość zbiorcza: koniec września

Dojrzałość konsumpcyjna: zaraz po dokonaniu zbioru

Przechowywanie: od kilku dni do dwóch tygodni (w zależności od pory zbioru i warunków magazynowania) Pochodzenie: Stany Zjednoczone

Nazwa łacińska: Prunus domestica Oneida  

ang. Plum tree Oneida

Czech Švestka Oneida

irl. Crann pluma Oneida

Lithuanian Slyvų medžio Oneida

Lithuanian. Plūmju koks Oneida

German. Pflaumenbaum Oneida

norw. Plommetre Oneida

ros. Слива Онейда

słow. Sliwa Oneida

ukr. Слива Онейда