Śliwomorela Dapple Dandy

Śliwomorela Dapple Dandy

Dapple Dandy to samopylna, wybitnie deserowa odmiana śliwy, wyselekcjonowana w sposób naturalny w wyniku skrzyżowania śliwy japońskiej i moreli. Drzewo wykazuje niską podatność chorobową i wysoką mrozoodporność, a jego uprawę z powodzeniem można prowadzić na terenie całego naszego kraju.

Charakterystyka

Dapple Dandy uznawana jest powszechnie jako najsmaczniejsza hybryda śliwomoreli spośród wszystkich dostępnych obecnie na rynku pozycji tego gatunku. Drzewo rośnie umiarkowanie silnie, tworząc stożkową, średnio zagęszczoną koronę i osiąga docelową wysokość w granicach 3-4 m. W pełni dojrzałości odmiana nie ulega uszkodzeniom przy narażeniu na temperatury do nawet -30 stopni Celsjusza i pozostaje mało podatna na większość chorób zarówno o podłożu grzybowym, bakteryjnym jak i wirusowym, dlatego jej hodowla dedykowana jest nie tylko celom profesjonalnym, ale i amatorskim; ze względu na charakterystyczny, czerwony miąższ owoców D. Dandy szczególnie często spotykana jest w przydomowych ogrodach, na działkach i tarasach. 

Owoce

Odmiana wcześnie wchodzi w okres owocowania, bardzo obficie wydając na świat dużych rozmiarów owoce o okrągłym kształcie, pokryte purpurową skórką. Znajdujący się pod nią miąższ stosunkowo łatwo odchodzi od pestki, zachowuje bardzo soczystą, zwartą konsystencję i charakteryzuje się ciemnoczerwoną barwą oraz atrakcyjnym, intensywnie słodkim, owocowym smakiem, przypominającym aromatyczne połączenie śliwki i moreli. 

Wyłączając atrakcyjne walory deserowe owoców plony śliwomoreli cechuje wysoka zawartość licznych składników odżywczych i mineralnych, wywierających pozytywny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Związki te (między innymi: witaminy, wapń, fosfor, błonnik, żelazo, beta-karoten) ujawniają działanie antynowotworowe i antyoksydacyjne, poprawiają pracę układu trawiennego i wpływają korzystnie na układ nerwowy, obniżają “zły” cholesterol i ciśnienie krwi oraz spowalniają postępujące procesy starzeniowe. Ich regularne spożycie rekomendowane jest w szczególności osobom narażonym na osteoporozę, miażdżycę i dolegliwości prostaty, cierpiącym na problemy żołądkowo-jelitowe, a także kobietom w ciąży i w okresie menopauzy. Warto pamiętać, że plony odmiany Dapple Dandy nadają się do ususzenia; podane w takiej formie zwielokrotniają liczbę zawartych w nich substancji odżywczych (niemniej ze względu na wysoki poziom cukru suszone śliwki i morele nie powinny być spożywane przez cukrzyków). 

Dojrzałość zbiorcza odmiany Dapple Dandy wypada już na początku lipca, natomiast precyzyjny termin zbioru jej plonów uzależniony jest od licznych czynników zewnętrznych: jakości stanowiska zastosowanego pod uprawę śliwy, klimatu panującego w regionie uprawy oraz indywidualnych, zmiennych warunków pogodowych, odnotowywanych w danym roku wegetacyjnym (wahania w zbiorze corocznie obejmują jednak okres jedynie kilku do kilkunastu dni). Maksymalny czas przechowywania owoców po zerwaniu waha się w granicach od kilku dni do około 2 tygodni w zależności od pory dokonania zbioru (plony zebrane wcześniej mogą oczekiwać na spożycie dłużej) i środowiska magazynowania (śliwki najlepiej przechowują się w tzw. chłodni KA). Zadbajmy jednak, aby owoce każdorazowo przechowywane były w miejscach suchych, chłodnych i możliwie odciętych od światła. 

Zapylacze

Dapple Dandy należy do grupy odmian samopylnych i nie wymaga w swoim otoczeniu obecności innych odmian; samodzielnie wydaje plony o wartości około 80% jej możliwości. Celem zwiększenia obfitości owocowania warto jednak umieścić w jej towarzystwie inne śliwy, kwitnące w podobnym okresie, na przykład: Casselman, Angelo, Black amber czy Santa Rosa.

Uprawa i pielęgnacja

Dapple Dandy nie sprawia trudności w uprawie; odmiana doskonale przystosowała się do klimatu środkowoeuropejskiego, a jej pielęgnacja w głównej mierze ogranicza się jedynie do przygotowania wysokiej jakości stanowiska, profilaktycznego zabezpieczenia przed chłodem i chorobami w pierwszych latach od posadzenia oraz regularnego przycinania śliwy. 

Ze względu na fakt, że Polska należy do regionów o wzmożonej ekspansji wirusa Plum pox virus, powodującego szarkę (ospowatość) drzew pestkowych, która stanowi jedną z najgroźniejszych dolegliwości śliw (w tym śliwomoreli) w naszym kraju, warto monitorować drzewo pod kątem występowania symptomów tej groźnej choroby: obecności żółtych, nieregularnych plam oraz smug, bruzd i zagłębień na powierzchniach liści i owoców. W razie ich zauważenia i zdiagnozowania choroby koniecznym niezwłoczne, trwałe usunięcie śliwy z sadu wraz z korzeniami, a następnie spalenie drzewa celem ograniczenia dalszej ekspansji wirusa. Ze względu na wysoki stopień agresywności PPV tak istotnym jest wdrażanie działań prewencyjnych, zapobiegających jego rozwojowi (w tym wnikliwe zwalczanie mszyc, będących głównymi nosicielami patogenu) oraz dezynfekcja sekatora po każdorazowym zakończeniu cięcia lub każdorazowej zmianie drzewa.  

Podobnie jak większość odmian drzew owocowych Dapple Dandy preferuje słoneczne i ciepłe, możliwie osłonięte od silnego wiatru stanowiska oraz żyzne, przepuszczalne gleby o umiarkowanym poziomie wilgotności (poziom wód gruntowych powinien oscylować w granicach 150-180 cm), których odczyn kwasowości pozostaje zbliżony do lekko kwaśnego lub obojętnego i waha się w granicach około 5,6-7,0 pH. Mimo, że sadzonka z dużą dozą prawdopodobieństwa przyjmie się w miejscach oddalonych nieco jakością od wzorcowych, podczas wyboru podłoża pod hodowlę unikajmy bezwzględnie stanowisk podmokłych, ciężkich (nieprzepuszczalnych i wysoce gliniastych) oraz przesadnie piaszczystych. 

Przed umieszczeniem sadzonki w glebie pamiętajmy, aby wcześniej przekopać i odchwaścić ziemię, a w razie potrzeby także dodatkowo ją użyźnić np. z pomocą kompostu, torfu, ziemi ogrodniczej lub tzw. nawozów zielonych. Wskazanym, choć nie niezbędnym zabiegiem jest moczenie korzeni drzewa w pojemniku z letnią wodę, potencjalnie wzbogaconą nawozem, przez okres 30-60 minut (nie dłużej niż 1,5-2 godziny) przed samym sadzeniem. W dalszej kolejności warto obciąć uszkodzone pędy korzeni oraz skrócić wszystkie te, których długość przekracza 40-50 cm (skracamy je do długości około 30 cm). Upewnijmy się ponadto, że zagłębienie przygotowane pod uprawę zarówno pod względem głębokości jak i średnicy mierzy około 40 cm; w przeciwnym wypadku korzenie młodej śliwy mogą ulec zawinięciu, co z kolei przełoży się na spowolnienie rozwoju młodego drzewa). 

Rozstawa sadzenia w sadach (dobra gleba): 4-5 m x 5 m = ok. 440 szt./ha.

Rozstawa sadzenia w sadach (słaba gleba): 3-4 m x 4-5 m = ok. 620 szt./ha. 

Sadzenie Dapple Dandy przeprowadzamy wiosną lub jesienią (najpóźniej do listopada). Szczególnie jednak w przypadku nasadzeń jesiennych oraz w pierwszych latach od posadzenia warto zadbać o profilaktyczne zabezpieczenie śliwy przed chłodem. W tym celu zarówno jesienią (przed wystąpieniem pierwszych ujemnych temperatur) oraz w okresie wiosennych przymrozków okrywamy drzewo z pomocą papieru falistego, maty trzcinowej lub białej agrotkaniny. Dodatkową osłonę przed mrozem podczas wyjątkowo srogich zim stanowić mogą tzw. ściółkowanie (okrycie gleby wokół drzewa 5-10 centymetrową warstwą kory sosnowej, słomy, trocin, kompostu lub agrowłókniny) oraz kopczykowanie (usypanie wokół pnia śliwy kopca z kory i torfu lub innego rodzaju ziemi). 

Niezależnie od preferowanej pory i formy nasadzenia zaraz po jego dokonaniu obficie podlewamy sadzonkę, wykorzystując do tego celu zmagazynowaną wcześniej wodę deszczową w ilości około 10-30 l, a następnie w sposób delikatny ugniatamy glebę wokół pnia śliwy. Nawadnianie w dalszej kolejności kontynuujemy przez cały okres wiosenno-letni (celem ułatwienia procederu warto wykopać wokół drzewa misę, zapobiegającą wylewaniu się cieczy na boki). W przypadku niskiej jakości stanowiska dopuszczalnym jest wzbogacenie wody niewielką dawką nawozu, zgodnie ze wskazówkami wybranego producenta.

Dapple Dandy podobnie jak większość odmian drzew owocowych wymaga ponadto corocznego przycinania; zabieg przeprowadzony po raz pierwszy pomaga sadzonce zaaklimatyzować się w nowym miejscu i przywraca jej utraconą uprzednio równowagę pomiędzy częścią nadziemną a systemem korzeniowym, natomiast dokonywany w kolejnych latach skutecznie zapobiega powstawaniu licznych chorób i pozwala utrzymać jakość owocowania na satysfakcjonującym poziomie. 

W okresie pierwszej wiosny, niezależnie od terminu sadzenia, skracamy pędy boczne o około 1/3 ich długości, natomiast w przypadku braku ich obecności, ścinamy przewodnik (główny pęd) na wysokości około 90 cm nad powierzchnią gleby (powyżej miejsca szczepienia). Kolejnym etapem cięcia jest przycinanie formujące kształt korony, którego precyzyjny przebieg uzależniony jest od formy pokroju jaki docelowo zamierzamy uzyskać. Najczęściej sprowadza się on jednak do wycinania nachodzących na siebie pędów i wszystkich chorych gałęzi oraz tych, które nie dopuszczają światła do wewnątrz korony. Pamiętajmy, że zabieg cięcia należy przeprowadzać wyłącznie w trakcie pogodnych i bezdeszczowych okresów, a zaraz po jego dokonaniu rany zabezpieczamy z pomocą maści ogrodniczej. W celu minimalizacji prawdopodobieństwa rozwoju chorób sekator należy ponadto poddać dezynfekcji. 

Zastosowanie

Dapple Dandy należy do grupy odmian wybitnie deserowych, a jej owoce doskonale nadają się do surowej konsumpcji i wykorzystania w przygotowywaniu rozmaitych ciast, deserów i potraw. Sprawdzają się również jako surowiec w produkcji konfitur, marmolad, soków i alkoholi, a samo drzewo rekomendowane jest zarówno celom amatorskim jak i produkcyjno-towarowym. 

Odmiana: wczesna

Dojrzałość zbiorcza: początek lipca

Okres przechowywania: od kilku dni do około 2 tygodni (w zależności od pory zbioru i warunków magazynowania)

Nazwa łacińska: Prunus domestica/armeniaca Dapple Dandy

ang. Plummorela Dapple Dandy

czeski śliwomorela taštičkový dandy

irl. plumamorela Dandy Dapple

litewski Dapple Dandy plumerijos

łotewski Dapple Dandy plumērija

norw. plumomorela Dapple Dandy

ros. Плюмерия Dapple Dandy

słow. Dapple Dandy pluméria

ukr. Плюмерія Dapple Dandy