Półkarłowa Śliwa japońska Żółta Afaska

Półkarłowa Śliwa japońska Żółta Afaska

Żółta Afaska to wczesna, atrakcyjna odmiana śliwy o bułgarskim pochodzeniu. Drzewo wykazuje średnią mrozoodporność i niską podatność na większość chorób, a jego owoce coraz częściej doceniane są na rynku polskim w sektorze produkcyjnym i deserowym. 

Charakterystyka

Żółta Afaska należy do grupy odmian o bliżej nieznanym rodowodzie, ale drzewo z dużą dozą prawdopodobieństwa stanowi krzyżówkę Ałyczy i śliwy japońskiej (Prunus salicina). Drzewo rośnie silnie lub bardzo silnie do momentu wejścia w okres owocowania i osiąga docelową wysokość w przedziale 3-4 m. Mimo stosunkowo niskiej popularności ze względu na liczne walory w ostatnich latach śliwa coraz częściej spotykana jest w przydomowych ogrodach i sadach amatorskich; odmiana obficie wydaje na świat charakterystyczne, dużych rozmiarów plony o fantastycznym smaku, które pod kątem pewnych cech przypominają mirabelki. Żółta Afaska wymaga zabezpieczenia przed chłodem, a do prawidłowego owocowania niezbędna jest jej obecność zapylaczy. Pozostaje jednak stosunkowo odporna na choroby o podłożu bakteryjnym i grzybowym, a jej uprawa z powodzeniem może być prowadzona w dowolnych rejonach naszego kraju. 

Owoce

Odmiana rozpoczyna owocowanie w 2 lub 3 roku od posadzenia i pod warunkiem bliskości zapylaczy obficie rodzi duże owoce, których pojedyncza mansa waha się w granicach 50-70 g. Plony przybierają subtelnie nieregularne, niemal kuliste kształty i pokrywają się zielonkawo-żółtą lub złocistą (w zależności od stopnia dojrzałości), cienką skórką. Skryty pod nią miąższ silnie zrasta się z pestką i zachowuje zwartą, soczystą konsystencję oraz smaczny, słodko-kwaskowaty smak. 

Śliwki Żółtej Afaski wyłączając atrakcyjne walory smakowe stanowią bogate źródło licznych składników odżywczych i mineralnych, między innymi: witamin (C, A, B, E, K), wapnia, błonnika, potasu i fosforu. Substancje te ujawniają działanie antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe i przeciwmiażdżycowe, obniżają “zły” cholesterol, wspomagają pracę układu trawiennego i wpływają korzystnie na układ nerwowy. Ich regularne spożycie rekomendowane jest w szczególności osobom narażonym na choroby prostaty, osteoporozę i dolegliwości naczyniowe, cierpiącym na zaparcia oraz inne problemy żołądkowo-jelitowe, a także kobietom w ciąży i w okresie menopauzy.  

Żółta Afaska osiąga zwykle dojrzałość zbiorczą w drugiej dekadzie sierpnia, natomiast precyzyjną porę jej zbioru określają: jakość stanowiska pod uprawę, warunki klimatyczne regionu hodowli oraz indywidualne warunki pogodowe, odnotowywane w danym roku wegetacyjnym. Maksymalny czas przechowywania plonów w warunkach “normalnych” rozciąga się na okres kilku dni. ZapylaczeŻółta Afaska należy do grupy odmian obcopylnych i do prawidłowego owocowania wymaga obecności innych śliw kwitnących w tym samym okresie. Do wysokiej jakości zapylaczy włączamy odmiany takie jak na przykład: Shiro, Santa Rosa oraz inne odmiany śliw japońskich. 

Uprawa i pielęgnacja

Żółta Afaska nie sprawia trudności w uprawie, a jej pielęgnacja w głównej mierze ogranicza się jedynie do zapewnienia śliwie wysokiej jakości stanowiska, profilaktycznego zabezpieczenia przed chłodem i chorobami oraz regularnym jej przycinaniu. Mimo niskiej podatności chorobowej (w tym na szarkę) w celu minimalizacji prawdopodobieństwa rozwoju szkodliwych dolegliwości śliwę warto monitorować pod kątem zmian (deformacji i różnobarwnych plam) na powierzchniach owoców, liści i pędów oraz przedwczesnego opadania plonów. W razie zauważenia charakterystycznych symptomów chorobowych koniecznym jest niezwłoczne wdrożenie chemicznych środków ochrony roślin, a niejednokrotnie także usunięcie porażonych patogenami części rośliny z pomocą sekatora, który po zakończeniu zabiegu należy zdezynfekować.

Żółta Afaska preferuje ciepłe i słoneczne, osłonięte od silnego wiatru stanowiska oraz żyzne i przepuszczalne gleby o odczynie kwasowości, oscylującym wokół wartości 5,6-7,0 pH. Śliwa z dużą dozą prawdopodobieństwa przyjmie się również w warunkach odbiegających od tych wzorcowych, ale podczas wyboru miejsca pod hodowlę śliwy unikajmy bezwzględnie zastoisk mrozowych oraz podłoży podmokłych, przesadnie piaszczystych i torfiastych. Przed umieszczeniem sadzonki w glebie ziemię należy przekopać i odchwaścić, a w razie potrzeby także dodatkowo ją użyźnić. Upewnijmy się ponadto, że dołek przygotowany pod hodowlę zarówno pod względem głębokości jak i średnicy mierzy około 30-40 cm (w przeciwnym wypadku korzenie śliwy mogą ulec zawinięciu, co szkodliwie przełoży się na jej rozwój). 

Rozstawa sadzenia w sadach: 2-3 m x 4-4,5 m = ok. 741-1250 szt./ha.

Sadzenie śliwy przeprowadzamy wiosną (najlepiej pod koniec marca) lub jesienią (do listopada). Szczególnie jednak w przypadku nasadzeń na przełomie września i października oraz w pierwszych latach od posadzenia koniecznym jest zabezpieczenia drzewa przed chłodem. W tym celu zarówno jesienią jak i w okresie wiosennych przymrozków okrywamy roślinę z pomocą papieru falistego, maty trzcinowej lub białej agrotkaniny (zabieg warto przeprowadzać corocznie do momentu osiągnięcia przez śliwę pełnej dojrzałości). Właściwym posunięciem będzie ponadto przeprowadzenie tzw. kopczykowania (usypania wokół  pnia rośliny kopca z kory i torfu lub innego rodzaju gleby) oraz ściółkowania (okrycia gleby wokół drzewa 5-10 centymetrową warstwą słomy, trocin, kory sosnowej, kompostu lub agrowłókniny).

Niezależnie od preferowanej pory nasadzenia zaraz po jego dokonaniu sadzonkę należy obficie podlać, możliwie wykorzystując w tym celu zmagazynowaną wcześniej wodę deszczową w ilości około 10-30 l. Nawadnianie w umiarkowanym stopniu kontynuujemy następnie przez cały okres wiosenno-letni (wokół pnia śliwy warto wykopać w tym celu misę, zapobiegającą wylewaniu się cieczy na boki, a wodę wzbogacić dawką nawozu). 

Żółta Afaska podobnie jak większość odmian drzew owocowych potrzebuje regularnego przycinania. Zabieg przeprowadzony po raz pierwszy przywraca sadzonce utraconą wcześniej równowagę pomiędzy jej częścią nadziemną, a systemem korzeniowym (pomaga śliwie w ten sposób właściwie zaaklimatyzować się na nowym stanowisku), z kolei dokonywany w latach następnych wzmacnia jakość owocowania. W okresie pierwszej wiosny, zaraz po dokonaniu nasadzenia, skracamy pędy boczne o około ⅓ ich długości, natomiast w przypadku braku ich obecności, ścinamy przewodnik (główny pęd) na wysokości około 90 cm nad powierzchnią gleby (powyżej miejsca szczepienia). Kolejnym etapem cięcia jest przycinanie formujące koronę śliwy, którego precyzyjny przebieg uzależniony jest od formy pokroju jaki docelowo zamierzamy uzyskać. Najczęściej sprowadza się on jednak do wycinania nachodzących na siebie pędów i wszystkich chorych gałęzi oraz tych, które nie dopuszczają światła do wewnątrz korony. Pamiętajmy, że zabieg cięcia należy przeprowadzać wyłącznie w trakcie pogodnych i bezdeszczowych okresów, a zaraz po jego dokonaniu rany zabezpieczamy z pomocą maści ogrodniczej. W celu minimalizacji prawdopodobieństwa rozwoju chorób sekator należy ponadto poddać dezynfekcji. 

Zastosowanie

Żółta Afaska należy do grupy odmian deserowo-przetwórczych, a jej owoce znajdują zastosowanie w surowej konsumpcji, jako surowiec do produkcji rozmaitych przetworów i alkoholi. Wykorzystywane są chętnie również jako dodatek do ciast, deserów i potraw, a sama odmiana najczęściej spotykana jest w uprawach o charakterze amatorskim (sprawdza się jednak również w sadach towarowych i produkcyjnych).   

Odmiana: wczesna

Dojrzałość zbiorcza: koniec sierpnia

Przechowywanie: od kilku dni do około 2 tygodni

Pochodzenie: Bułgaria

Nazwa łacińska: Prunus salicina “Żółta Afaska”

ang. Semi-dwarf Japanese Plum Yellow Afaska

czeski Polotrpasličí japonská švestka Žlutá Afaska

irl. Plumaí Seapánach leath-dwarf Afasca Buí

litewski Pusiau nykštukinė japoninė slyva Geltona Afaska

łot. Daļēji punduris Japānas plūme Dzeltena Afaska

norw. Halvdverg japansk plomme gul Afaska

ros. Полукарликовая японская слива Желтая Афаска

słow. Polotrpasličia japonská slivka Žltá Afaska

ukr. Напівкарликова японська слива Жовта афаска